Obecnie globalna gospodarka opiera się niestety w dużej większości na modelu linearnym. Oznacza on w skrócie, podążanie według schematu "take, make, waste" czyli zdobywanie surowców, ich transformację w produkt, a następnie jego zużycie i wyrzucenie. Wartość w takim systemie ekonomicznym opiera się na produkowaniu i sprzedaży jak największej ilości nowych produktów. Niestety bez wzięcia pod uwagę ani tego, że surowce są ograniczone, a ich większa produkcja i zużycie zagraża ekosystemom, ani tego, że cykl życia takich produktów jest bardzo krótki a masowo produkowane śmieci również poważnie wpływają na środowisko.
czym jest gospodarka linearna
Gospodarka cyrkularna bierze większą odpowiedzialność za produkt, który tworzy. Zakłada, że surowce i powstałe z nich produkty, będą krążyć w obiegu zamkniętym, tak długo jak to możliwe. Dzięki temu zarówno ograniczy się wydobycie surowców, jak i powstałych odpadów. Rozwiązanie idealne, ale wymaga od społeczeństwa zmiany myślenia i przyzwyczajeń, a od firm produkcyjnych przestawienia priorytetów i szukania sposobów na wdrożenie cyrkularnych rozwiązań na różnych etapach produkcji. Obecnie, według organizacji Circle Economy, jedynie niecałe 10% globalnej gospodarki opiera się na zasadach cyrkularnych, a marnotrawionych jest aż 90% odpadów.
czym jest gospodarka cyrkularna
Zalety gospodarki obiegu zamknietego:
‣ Mniejsze zużycie surowców i zasobów
‣ Mniejsza ilość odpadów
‣ Większa produktywność i oszczędności (według organizacji Ellen MacArthur, powtórne przetwarzanie do roku 2030 może wygenerować oszczędności rzędu 600 miliardów euro rocznie i 1.8 biliona uero w postaci innych korzyści ekonomicznych)
Organizacja Ellen MacArthur w jednym z raportów (2019) obliczyła jak orgromne ilości odpadów powstają jako skutek produkcji tanich ubrań w ostatnich latach. Co sekundę na wysypisko trafia ciężarówka wypełniona odzieżą. Jeszcze 15 lat temu każde posiadane przez nas ubranie założyliśmy o 35% częściej niż obecnie. Do odzysku trafia jedynie 1% zużytej odziezy.
Model fast fashion z tanimi ubraniami o niskiej jakości jest absolutnie i szokująco marnotrawny. Marnotrawimy surowce, pracę ludzi, energię, wodę, i wszystko dla koszulki założonej dwa razy i lądującej w koszu bo się sprała lub straciła fason. Moda cyrkularna to w przeciwieństwie do nurtu założ i wyrzuć, system takiego pozyskiwania, projektowania, produkowania i dostarczania ubrań, akcesoriów i butów aby były używane w społeczeństwie w sposób odpowiedzialny i efektywny tak długo, jak to możliwe. Idealnie gdyby jeszcze były szybko biodegradowalne i kiedy już po kilkukrotnym obiegu będą musiały trafić z powrotem do biosfery, będa mogły szybko się rozłożyć.
Ubrania ze 100% bawełny z recyclingu i 100% upcyclingowanych konopi, Waste Me Not
Jak wdrożyć zasady nowego systemu mody?
Co najważniejsze, moda cyrkularna oznacza maksymalne wykorzystanie dostępnych surowców. Dlatego już na etapie pozyskiwania surowca i projektowania produktu należy myśleć o sposobach ponownego użycia całego lub części wykorzystanego gotowego produktu lub odzyskania z niego surowca. Przy projektowaniu odzieży jest to np. przemyślenie czy tkanina, której chcemy użyć jest mieszanką czy ma skład 100% z jednego surowca, czy dodatki takie jak guziki są łatwe do demontażu, itd. Maksymalne wykorzystanie surowca oznacza też tworzenie alternatyw z pozostałości poprodukcyjnych, np. akcesoriów, dodatków ze spadów po wykrojach. Oprócz samego produktu należy zwrócić uwagę na cały łańcuch produkcji, na opakowania, które także możemy wykorzystywać z przetworzonych materiałów, na transport, opcje wysyłek, korzystanie z zielonej energii przy prowadzeniu sklepu/firmy itd.
Akcesoria ze spadów po wykrojach - waste me not
Akcesoria ze spadów po wykrojach - waste me not
Co roku w kwietniu jest organizowany Fashion Revolution Week, w ramach globalnego ruchu na rzecz zrównowazonej mody. W tym roku odbywa się teraz (19-25.04.2021) a jego tematem tegorocznym jest własnie moda cyrkularna.
Jesli interesuje Was to zagadnienie, koniecznie odwiedźcie ich stronę i posłuchajcie ekspertów doradzająych w tym temacie.
A jako konsumentów, zachęcamy Was do przyjrzenia się swoim zakupowym wyborom, zwrócenia uwagę na to gdzie, jak i z czego zostały wyprodukowane ubrania, które macie na sobie, poszukania lokalnych firm szyjących ubrania w duchu slow fashion lub firm, które naprawiają zepsute ekspresy, oderwane guziki lub poprute spodnie. Niektóre z naszych ulubionych: Inaf.f, Life & Pure, Ekometa, Ecosy, Leleń, Bashko, Natula, Wielorazówka, Maryja Vintage, Lamita Organic, Floating Jeans, Kulta Clothing, FixMix.
Sukienki ze 100% bawełny z recyclingu - Waste Me Not
Źródła:
Fundacja Ellen MacArthur „Towards the circular economy”
https://fashionrepurposed.com/what-is-circular-fashion/