Co ma do wyboru konsument i jakie sa plusy i minusy tkanin, z których zrobione sa nasze ubrania? Na co zwrócić uwagę przy kupnie nowej części garderoby? Czy organiczne i naturalne oznacza, że już nie musimy sprawdzać dalej?
Krótka klasyfikacja materiałów:
Powstają w wyniku syntezy chemicznej.
Poliester, poliamid, akryl, nylon, elastan, inaczej po prostu plastik. Nieoddychające, nieprzyjazne środowisku, nierozkładające się przez długie lata. Są najtańszym i najłatwiejszym w produkcji obecnie włóknem, dlatego obecnie stanowią większość dostępnych ubrań. Niestety jako produkt uboczny w produkcji ropy naftowej, tkaniny syntetyczne są przyczyną wielu problemów dla środowiska. Wymagają do powstania dwa razy tyle energii co bawłena, a ścieki z poprodukcyjnymi substancjami chemicznymi zanieczyszczają glebę i wodę. Na tym się nie kończy. Nosząc i piorąc ubrania z tkanin syntetycznych za każdym razem uwalniany jest z nich mikroplastik. Syntetyczne ubrania są największym źródłem mikroplastiku w oceanach. Mikroplastik jest spożywany przez morskie zwierzęta i wchodzi do łańcucha pokarmowego, a kolejnie jest również konsumowany przez ludzi. Znaczne ilości mikroplastiku wykryto w tuńczykach, homarach i krewetkach.
Powstają z naturalnego surowca, czyli celulozy drzewnej w procesie chemicznym.
Wiskoza, powstaje z włókien sosny lub świerku (wiskoza bambusowa z włókien bambusa). Minusem jej jest jednak skomplikowana obróbka chemiczna. Aby stworzyć miłą w dotyku tkaninę używa się silnie żrących substancji, mających negatywny wpływ zarówno na środowisko jak i zdrowie osób pracujących przy produkcji wiskozy.
Lyocell jest najbardziej ekologiczny z tkanin sztucznych, bo do jego produkcji używa się nowszego, nietoksycznego rozpuszczalnika, a Tencel (jego opatentowana odmiana) jest dodatkowo wytwarzany z szybko rosnących drzew eukaliptusa, w procesie zrównoważonej produkcji.
Pochodzą z roślinnych i zwierzecych włókien. Są łatwo biodegradowalne i przyjemne w noszeniu, oddychają, są wytrzymałe.
Wełna i jej rodzaje (kaszmir, moher) pochodząca z sierści owiec, wielbłądów lub kóz. Warto zwrócić uwagę, aby miała certyfikat Responsible Wool Standard, oznaczający, że zwierzęta były traktowane humanitarnie a proces pozyskiwania wełny nie miał negatywnego wpływu na środowisko. Niestety często bowiem aby zwalczać pasożyty, stosuje się pestycydy aplikowane bezpośrednio na skórę zwierzat, oraz karmi je antybiotykami. Zazwyczaj spotykany w Polsce certyfikat Pure New Wool oznacza przede wszystkim, że skład jest 100% wełną.
Pozyskiwany z kokonu jedwabnika. Do jego produkcji nie trzeba używać nawozów ani pestycydów, ale niestety przy jego pozykaniu, giną jedwabniki. Jest odpowiedzialna forma uzyskania jedwabiu - po wykluciu jedwabników i swobodnym opuszczeniu przez nie kokonów - taką tkaninę nazywa się "peace silk" albo "vegetarian silk".
Jedna z najbardziej ekologicznych tkanin, ogranicza ślad węglowy związany z transportem bo może być hodowana w naszej szerokości geograficznej. Jej uprawa urzyźnia glebę, a całość rośliny może zostać wykorzystana do produkcji, więc nie generuje odpadów. Dobrze zwrócić uwagę, aby nie był to miks z elastanem czy innym sztucznym dodatkiem, który wprawdzie zwiększa elastyczność, ale sprawia, że materiał przestaje być już łatwo biodegradowalny.
Mają właściwości bardzo podobne do lnu. Odznaczają się nadzwyczajną wytrzymałością i walorami zdrowotnymi. Włókno konopne ma dużą zdolność wchłaniania wilgoci, a zawarte w konopiach ligniny chronią ponadto przed przenikaniem promieni ultrafioletowych. Do ich uprawy wystarczy woda, słońce i gleba. Do wzrostu nie potrzebują szkodliwych nawozów ani pestycydów. To wszystko sprawia, że ubrania z nich wyprodukowane są w 100% organiczne i biodegradowalne.
Ulubienica większości ludzi, uprawiana jest lub była, w większości tropikalnych rejonów świata od wielu lat.
Jej uprawa zużywa spore ilości wody i często wymaga użycia pestycydów i środków owadobójczych, co ma negatywny wpływ na wody gruntowe i powietrze w rejonach gdzie jest hodowana. Konsumenci zaś, noszący ubrania z bawełny, są również narażeni na wpływ tych substancji na skórę.
Bawełna organiczna to włókno hodowane bez użycia pestycydów i nawozów sztucznych, ważne aby była certyfikowana, najczęściej używane certyfikaty to Oeko-Tex Standard 100 oraz GOTS. Obecnie głównym jej producentem są Chiny, Indie i Turcja. Proces produkcji jest "czysty" ale kiedy bawełnę organiczną farbujemy syntetycznie, niestety proces przestaje być już ekologiczny, bowiem konwencjonalne farbowanie tkanin znów produkuje toksyczne dla ekosystemu ścieki, a dla konsumentów ubrania nasączone wybielaczami, syntetycznymi barwnikami i utrwalaczami koloru.
Stworzona z materiału bawełnianego ponownie przetworzonego w włókno. Są dwa źródła takiej bawełny: recycling poprodukcyjny (przedkonsumpcyjny) użyte są pozostałości materiału z wykrojów oraz pokonsumpcyjne, wykorzystujące materiały już będące w obiegu konsumenckim. Większość bawełny z recyclingu pochodzi z pierwszego źródła, gdyż materiały będące już w obiegu są trudniejsze w przetworzeniu ze względu na różne pochodzenie, kolory, skład itd.
Proces regeneracji bawełny jest głównie mechaniczny. Posortowane tkaniny są wrzucane do maszyny rozdzierającej je w drobne strzępy, a potem w surowe włókna, które kolejnie są wirowane i rozciagane na przędzę. Plusem takiej bawełny jest znaczna redukcja wody i energii potrzebnej do pozyskania gotowej tkaniny oraz ponowne użycie surowca, który inaczej trafiłby na śmieci. Minusem jest osłabienie włókna, niestety bawełny nie da się przetwarzać kilkukrotnie, gdyż włókno będzie już za słabe, ale nadal można wykorzystać jego część do zmieszania z nową bawełną.
Kiedy nie ma opcji dostania produktu z drugiej ręki (co jest aktualnie najbardziej pro-ekologicznym rozwiązaniem nabywania odzieży) najlepsze bedą włókna naturalne z certyfikatem oraz włókna naturalne z recyclingu, lyocell, tkaniny niebielone, niefarbowane lub farbowane barwnikami naturalnymi.
Warto również zagłębić się w temat mody cyrkularnej i wybierać firmy, które stosują nowoczesne rozwiązania gospodarki opartej na powtórnym wykorzystaniu surowców.